Als voorlichter biedt Bahia nu nieuwkomers in ’s-Hertogenbosch de hulp die ze zelf destijds miste. “Ieder kind heeft recht op een goede gezondheid en goed onderwijs”, vindt Bahia, die zelf 24 jaar geleden vanuit Irak naar Nederland kwam. Sinds 2017 werkt ze bij de GGD, waar ze startte om ouders met een migratieachtergrond te helpen door het geven van cursussen over positief opvoeden. “Sinds begin dit jaar ben ik ook betrokken als Voorlichter Eigen Taal en Cultuur binnen de pilot Cultuursensitief samenwerken op het consultatiebureau Palmboomstraat in ’s-Hertogenbosch.”

Start van het pilotproject in Den Bosch Zuidoost

“Minstens één keer in de vier jaar doet de GGD onderzoek bij inwoners uit de stad  ’s-Hertogenbosch. Vanuit deze gezondheidsmonitor kwam naar voren dat ouders in Zuidoost knelpunten ondervonden bij de opvoeding”, vertelt Bahia. “Jeugdverpleegkundigen bevestigden dat. Zij gaven aan dat opvoedadviezen vaak niet goed overkomen of begrepen worden door ouders met een andere culturele achtergrond. Ook het aansluiten bij de leefwereld is vaak een grote uitdaging. Dit leidde tot de start van deze pilot waarbij ik als Voorlichter Eigen Taal en Cultuur ouders kan ondersteunen. Ik vorm als het ware een brug tussen de jeugdverpleegkundige en de ouder, doordat zij de taal spreekt en de cultuur kent. Op deze manier hopen we dat de drempel om ondersteuning te vragen of te accepteren lager wordt en dat eventuele toeleiding naar voorschoolse voorzieningen, zoals zorg en onderwijs, makkelijker wordt gemaakt.” Een soortgelijk project loopt al langer in Tilburg met zeven tot negen voorlichters in verschillende talen. De moedertaal van Bahia is Koerdisch en dankzij haar studie spreekt ze ook Arabisch. In september wordt de pilot uitgebreid naar ’s-Hertogenbosch West.

Drempel verlagen

Op dinsdag- en woensdagochtenden is Bahia aanwezig op het consultatiebureau. In de overige tijd gaat ze op huisbezoek of gaat ze met gezinnen mee naar afspraken. Zo begeleidt ze bijvoorbeeld een gezin bij een taalonderzoek dat hun kind krijgt. “Vaak ga ik de eerste keer met de ouders mee naar een afspraak, om de drempel te verlagen. Ik help ouders de juiste vragen te stellen en om de adviezen te begrijpen”, legt Bahia uit.

Leren omgaan met tijd en afspraken

Bahia: “Nieuwkomers moeten vaak nog leren omgaan met tijd en afspraken. Er zijn veel cultuurverschillen. Daar proberen we als voorlichters ook de professionals bewust van te maken. In andere culturen zijn mensen vaak niet gewend aan het systeem van afspraken maken en bijhouden. In die landen ga je gewoon naar het ziekenhuis als er iets is, en wacht je tot je aan de beurt bent. In Nederland zijn jeugdverpleegkundigen en -artsen ook gewend om te mailen, terwijl dit voor nieuwkomers lastig is. Zij hebben al moeite met de taal. Daar komt bovenop dat sommige nieuwkomers niet digitaal vaardig zijn. Als voorlichter kennen we beide culturen, en helpen we de cultuurkloof te verkleinen. Consultatiebureaus geven aan dat het helpt.”

Diverse thema’s

De thema’s waar Bahia mee te maken krijgt als Voorlichter zijn heel divers. Bahia: “Ik geef ook in de buurt voorlichting aan asielzoekers of mensen met een migratieachtergrond. Bijvoorbeeld over het zorgsysteem in Nederland, over het opvoeden van kinderen, over voorschoolse opvang, over sociale media en over lichamelijke klachten die je als vrouw kunt hebben. Ook kijken we waar de behoefte ligt. Er zijn in de wijk groepen ouders die al regelmatig bij elkaar komen, die dan met een vraag komen vanuit de groep. Bijvoorbeeld over gezond(er) eten. Als Voorlichter geven wij daar dan voorlichting over.”

Coördinator van een vrouwengroep

Naast haar werk als Voorlichter, is Bahia ook coördinator van een vrouwengroep in West. Deze groep, gestart in 2018, brengt vrouwen van verschillende achtergronden en nationaliteiten samen. “We organiseren activiteiten, bespreken thema’s en nodigen soms gastsprekers uit. Veel vrouwen hebben weinig familie in Nederland. In deze groep leren de vrouwen van elkaar en adviseren ze elkaar”, vertelt Bahia. “Binnenkort gaan we bijvoorbeeld op locatiebezoek om meer te leren over mantelzorg en alle regels daaromheen. Dat is voor veel vrouwen nog onbekend. In veel culturen is het heel normaal om voor de ouders te zorgen, terwijl er in Nederland ondersteuning geregeld kan worden bij mantelzorg.”

Noodzaak voor meer voorlichting

Bahia: “Omdat ik zelf ook nieuwkomer ben geweest, weet ik hoe moeilijk het kan zijn om je weg te vinden in een vreemd land. Ik mocht niet naar school, en moest mezelf met een woordenboek de taal aanleren. Nu wil ik andere mensen graag helpen, zodat zij gelijkere kansen krijgen. Onderzoek laat zien dat vluchtelingen en mensen met een migratieachtergrond vaak gezondheidsachterstanden hebben, door gebrek aan kennis over het zorgsysteem, doordat ze moeilijker toegang hebben tot zorg en door een taal- en cultuurachterstand. Door meer ondersteuning en voorlichting kunnen we deze achterstanden verkleinen.”